Daily Current Affairs June 2025 - चालू घडामोडी

📰 दैनंदिन चालू घडामोडी (30 जून 2025) | Daily Current Affairs in Marathi – 30 June 2025

आजच्या चालू घडामोडींमध्ये भारत सरकारने घेतलेले काही महत्त्वाचे निर्णय आणि देशातील प्रगतीशील उपक्रम समाविष्ट आहेत. Post Offices मध्ये UPI Payments सुविधा ऑगस्ट 2025 पर्यंत देशभर सुरु होणार असून, डिजिटल व्यवहारांची व्याप्ती ग्रामीण भागातही वाढणार आहे. Amit Shah यांच्या हस्ते Turmeric Board HQ चे उद्घाटन निझामाबाद येथे झाले, ज्यामुळे हळद उत्पादक शेतकऱ्यांना थेट फायदा होईल. दरम्यान, भारताने Jute Import Ban from Bangladesh लागू करत देशांतर्गत MSME उद्योगाला संरक्षण दिले आहे. Adani Green Energy कंपनीने 15 GW पेक्षा जास्त Renewable Energy Capacity पार करत भारतातील पहिली कंपनी ठरली आहे. तसेच, Patna Water Metro Project अंतर्गत देशातील पहिला Inland Water Metro Transport साकार होत आहे. या सर्व घडामोडी अभ्यासकांसाठी आणि स्पर्धा परीक्षांच्या दृष्टीने अत्यंत उपयुक्त ठरतील.

1. ऑगस्ट 2025 पर्यंत सर्व भारतीय पोस्ट ऑफिसमध्ये UPI पेमेंटची सुविधा
UPI Payments at Post Offices Nationwide by August 2025

Harikrishnank123, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

🔹 घटनासारांश:
भारतीय पोस्ट विभागाने जाहीर केले आहे की ऑगस्ट 2025 पर्यंत देशभरातील सर्व पोस्ट ऑफिसमध्ये UPI पेमेंट सुविधा उपलब्ध करून दिली जाईल.
यासाठी IPPB (India Post Payments Bank) चा सहभाग असेल.

🔹 महत्त्वाचे मुद्दे:

IPPB ने आतापर्यंत 1.36 लाख ग्रामीण शाखांमध्ये QR कोड पेमेंट सुविधा दिली आहे.
रूरल भागातील वित्तीय समावेशनाला चालना देणे हा यामागचा उद्देश आहे.
नागरिकांना पारंपरिक पोस्ट सेवा आणि डिजिटल सेवा यांचा संगम अनुभवता येईल.

🔹 परिणाम / संदर्भ:
ग्रामीण भागातील डिजिटल पेमेंटची सुविधा वाढवण्यास मदत होईल. बँकिंग सुविधा नसलेल्या नागरिकांनाही आर्थिक व्यवहार सुलभ होतील.

📚 परीक्षा दृष्टिकोनातून:

IPPB चा फुल फॉर्म: India Post Payments Bank
डिजिटल इंडिया अंतर्गत ही महत्त्वाची पायरी
ग्रामीण डिजिटल व्यवहारास चालना

2. अमित शहा यांच्या हस्ते निझामाबाद येथे हळद मंडळ मुख्यालयाचे उद्घाटन
Amit Shah Inaugurates Turmeric Board HQ in Nizamabad

Simon A. Eugster, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

🔹 घटनासारांश:
गृहमंत्री अमित शहा यांनी तेलंगणामधील निझामाबाद येथे नव्या हळद मंडळाच्या मुख्यालयाचे उद्घाटन केले.

🔹 महत्त्वाचे मुद्दे:

हळद उत्पादक शेतकऱ्यांना मार्केटिंग, संशोधन आणि निर्यात क्षेत्रात मदत होणार
मंडळाच्या स्थापनेचा फायदा तेलंगणा, महाराष्ट्र, तामिळनाडू, कर्नाटक, ओडिशा, आंध्रप्रदेश आणि गुजरात राज्यांना होणार

🔹 परिणाम / संदर्भ:
भारतीय हळद निर्यातीत वाढ होऊन शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढण्यास मदत होणार

📚 परीक्षा दृष्टिकोनातून:

हळद मंडळ मुख्यालय: निझामाबाद, तेलंगणा
उद्दिष्ट: उत्पादन, प्रक्रिया, मार्केटिंग साखळी सुदृढ करणे
संबंधित मंत्रालय: वाणिज्य आणि उद्योग मंत्रालय

3. भारताने बांगलादेशहून जूट (गोणी) आयातीवर बंदी घातली
India Bans Jute Imports from Bangladesh via Land & Sea Ports

🔹 घटनासारांश:
भारत सरकारने बांगलादेशहून जमिनी आणि समुद्र मार्गे येणाऱ्या जूट आयातीवर बंदी घातली आहे.

🔹 महत्त्वाचे मुद्दे:

देशांतर्गत जूट उद्योगाला प्रोत्साहन देण्यासाठी पाऊल
बंदीमुळे भारतीय उत्पादकांना योग्य किंमत मिळू शकते
MSME क्षेत्रास मदत होईल

🔹 परिणाम / संदर्भ:
स्थानिक उत्पादन वाढण्यास प्रोत्साहन मिळेल. बांगलादेशवरील व्यापार अवलंबित्व कमी होईल.

📚 परीक्षा दृष्टिकोनातून:

भारतातील प्रमुख जूट उत्पादक राज्ये: पश्चिम बंगाल, बिहार, आसाम
MSME क्षेत्राचा संरक्षणात्मक उपाय
WTO च्या नियमानुसार यावर चर्चा होऊ शकते

4. अदानी ग्रीनने 15 GW अक्षय ऊर्जा उत्पादन पार केले
Adani Green Becomes First Indian Firm to Cross 15 GW Renewable Capacity

🔹 घटनासारांश:
अदानी ग्रीन एनर्जीने 15 गिगावॅटहून अधिक अक्षय ऊर्जा उत्पादन क्षमता गाठणारी भारतातील पहिली कंपनी ठरली आहे.

🔹 महत्त्वाचे मुद्दे:

भारतात सौर व पवन ऊर्जा प्रकल्पांमधून एकत्रित 15,250 मेगावॅट उत्पादन
कंपनीच्या संचालित क्षमतेत 35% वाढ
भारतातील हरित ऊर्जेसाठी एक मोठी पायरी

🔹 परिणाम / संदर्भ:
देशाच्या 500 GW अक्षय ऊर्जा लक्ष्याच्या दिशेने एक ठोस टप्पा पार. खासगी क्षेत्रात गुंतवणूक वाढण्याची शक्यता.

📚 परीक्षा दृष्टिकोनातून:

अदानी ग्रीन: भारतातील अग्रगण्य अक्षय ऊर्जा कंपनी
RE Capacity चा अर्थ: Renewable Energy Capacity
भारताचे 2030 लक्ष्य: 500 GW अक्षय ऊर्जा क्षमता

5. पाटणा येथे देशातील पहिले 'वॉटर मेट्रो' सुरु होणार
India's First Inland Water Metro Project in Patna

🔹 घटनासारांश:
पाटणा (बिहार) येथे देशातील पहिले अंतर्गत जलमार्गावर आधारित ‘वॉटर मेट्रो’ प्रकल्प राबवला जात आहे.

🔹 महत्त्वाचे मुद्दे:

गंगा नदीवर आधारित जलवाहतूक
16 जेट्ट्या आणि 13 स्टॉप्ससह संपूर्ण प्रणाली
प्रवासी वाहतुकीसाठी पर्यावरणपूरक पर्याय

🔹 परिणाम / संदर्भ:
वाहतूक कोंडी कमी होईल, जलपरिवहनाच्या नवीन संधी निर्माण होतील. इको-फ्रेंडली आणि खर्चिकदृष्ट्या फायदेशीर प्रणाली.

📚 परीक्षा दृष्टिकोनातून:

पहिला अंतर्गत जलमार्गावर आधारित वॉटर मेट्रो: पाटणा, बिहार
केंद्रीय जलमार्ग मंत्रालयाचा उपक्रम
Inland Water Transport (IWT) विकासाची दिशादर्शक योजना

हा ब्लॉग शोधा

मी MPSC अधिकारी